Sancties tegen Irak moeten milder

Nederland heeft samen met Groot-Brittanië een resolutie aan de VN Veiligheidsraad voorgesteld om onder vergaande voorwaarden de economische sancties tegen Irak deels op te schorten. Volgens de SP gaat dit voorstel echter lang niet ver genoeg. Terwijl de positie van Saddam Hussein door de sancties niet wordt aangetast leven de burgers in Irak al jaren in een regelrechte noodsituatie. Honderdduizenden zijn inmiddels overleden en een hele generatie dreigt op te groeien zonder voldoende voedsel, gezondheidszorg en onderwijs. Het middel is erger dan de kwaal, de sancties zelf zijn een massavernietigingswapen geworden. Volgens de SP moet Irak niet alleen in de gelegenheid gesteld worden meer olie te produceren en exporteren, maar vooral ook meer humanitaire goederen te importeren. Het Olie-Voor-Voedselprogramma heeft bewezen ruimschoots onvoldoende te zijn om het lijden van de Iraakse burgers te verzachten. SP-fractievoorzitter Jan Marijnissen stelde hierover de volgende vragen aan minister Van Aartsen.

1. Biedt de Brits-Nederlandse ontwerpresolutie uitzicht op het verruimen van importen door Irak buiten het Olie-Voor-Voedselprogramma? Zo ja, welke importen dan? Zo nee, waarom niet?

2. Mag Irak binnen het Olie-Voor-Voedselprogramma goederen importeren voor irrigatie, waterzuivering, onderwijs, kunstmest of infrastructuur? Zo nee, betekent dat dat de humanitaire situatie voor het Iraakse volk ondanks dat programma niet duurzaam kan verbeteren en is Nederland van plan zulke importen alsnog mogelijk te maken?

4. Is het juist dat de Verenigde Naties schat dat door de sancties inmiddels 700.000 kinderen zijn overleden aan honger en een miljoen kinderen lijden aan chronische ondervoeding? Zo ja, bent u dan van mening dat de sancties de Iraakse bevolking onevenredig hard treffen en zo snel mogelijk een einde moet worden gemaakt aan deze humanitaire catastrofe?

5. Hoe beoordeelt u de humanitaire situatie waarin het Iraakse volk als gevolg van de sancties zich nu bevindt?

6. Worden de gevolgen van de sancties voor het Iraakse volk meegewogen in de beslissing om de sancties voort te zetten? Zo nee, waarom niet en bent u van plan dat alsnog te doen? Zo ja, weegt het lijden van het Iraakse volk op tegen het beoogde doel en de effectiviteit van de sancties en in welke situatie oordeelt u dat het middel erger is geworden dan de kwaal?

7. Evalueert het sanctiecomité het effect van de sancties tegen Irak in het licht van de aan die sancties verbonden doelen? Zo nee, waarom niet en is Nederland als voorzitter van het sanctiecomité van plan om zulke evaluaties alsnog uit te voeren? Zo ja, wat was de uitkomst van deze evaluaties, wat is tot nog toe het concrete resultaat van de sancties in relatie tot het beoogde doel?