Menselijk falen
Volgens minister-president Balkenende is de crisis niet veroorzaakt door marktfalen maar door menselijk falen. Dit schrijft hij afgelopen dinsdag in de NRC onder de kop ‘Sterker uit de crisis met Rijndeltamodel’. Zijn analyse is dat burgersamenleving, overheid en markt falen als de individuele verantwoordelijkheid van mensen uit beeld verdwijnt. Daarom doet hij een appel om verantwoordelijke burgers weer en meer centraal te stellen: in de burgersamenleving, de publieke sector en de markt. Vrij vertaald heeft niet het systeem van ‘meer markt, minder overheid’ gefaald maar zijn een handvol mensen de oorzaak van de crisis.
Balkenende heeft wel een punt als hij zegt dat te weinig wordt geluisterd naar wat mensen willen. Zo wil driekwart van de Nederlandse bevolking geen uitverkoop van onze energiebedrijven. Over menselijk falen gesproken. Het zijn een handvol provinciale bestuurders die tegen de wil van de Tweede Kamer en driekwart van de Nederlandse bevolking in, vanwege financiële belangen wil overgaan tot verkoop van het energiebedrijf ESSENT aan het Duitse RWE. Maar wat doet de minister-president met deze belangrijke informatie?
Agnes Kant vroeg hem dat vorige week in de Tweede Kamer: ´Neem de regie, neem verantwoordelijkheid en wees zichtbaar. Als geen ander bent u verantwoordelijk voor het bewaken van het algemeen en nationaal strategisch belang. Roep alle publieke aandeelhouders bij elkaar voor een nationaal beraad, om in overleg met hen de verkoop van onze publieke energiebedrijven te stoppen´. Balkenende wilde dat niet en bracht allerlei formele argumenten te berde. Hij wil zich houden aan het bestaande systeem! Zo antwoordde Balkenende: ´Bij de discussie rondom de verkoop van energiebedrijven, is het wel goed om acht te slaan op het systeem waarvoor wij hebben gekozen. Dat systeem is dat er kan worden gesplitst. De netten blijven in overheidshanden, dat hangt samen met de leveringszekerheid, maar de productie- en leveranciersbedrijven kunnen worden verkocht. Zo is het systeem en dat doet zich op het ogenblik ook voor´. Balkenende neemt de huidige situatie dus voor lief en blijft toeschouwer, omwille van het bestaande systeem.
Ook Balkenende is mens en kan dus falen. Maar als dit is hoe hij ‘verantwoordelijke burgers weer en meer centraal wil stellen’, kan hij zijn borst natmaken. Die zijn niet van lotje getikt. Of het nu gaat om de economische crisis of de uitverkoop van onze publieke voorzieningen, verantwoordelijke burgers weten heel goed wat zij willen en welke mensen hebben gefaald. Had Balkenende dan toch niet moeten pleiten voor systeemveranderingen als antwoord op de crisis? Iemand moet de individueel verantwoordelijke burger toch beschermen tegen menselijk falen.
