De PvdA heeft haar politici ingeruild voor spindoctors
Het gaat niet goed met de PvdA. Leider Wouter Bos heeft de oplossing gevonden. De partij moet volgens hem een voorbeeld nemen aan de SP en populistischer worden. Daarmee kan de partij een antwoord geven op de nieuwe bewegingen van Wilders en Verdonk én de SP de wind uit de zeilen nemen. Bos vergeet echter twee dingen: de SP is niet populistisch en de PvdA is dat al heel lang.
Veel politici voelen zich niet gemakkelijk bij het onderscheid tussen ‘links’ en ‘rechts’. Dat geldt vooral voor politici van de PvdA. Die willen een linkse partij zijn, maar steunden eerst onder Kok en nu onder Balkenende een rechts sociaal-economisch beleid. In plaats daarvan wordt steeds vaker een onderscheid gemaakt tussen ‘pragmatisch’ en ‘populistisch’. Pragmatische bestuurders zouden bereid zijn om keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen, populistische politici zouden slechts een beroep doen op emoties en geen oplossingen bieden. Veel journalisten doen hetzelfde en gooien daarbij de SP op dezelfde ‘populistische’ hoop als Wilders en Verdonk – een mooi voorbeeld is de column van Hans Wansink in de Volkskrant van 12 april.
Een ‘populist’ is een politicus die de wensen van de bevolking rechtstreeks doorvertaalt naar de politiek. Dit is een recept voor teleurstelling: 16 miljoen Nederlanders hebben 16 miljoen meningen, die niet allemaal kunnen worden uitgevoerd. Het is de taak van politici om keuzes te maken, kiezers daarvan te overtuigen en die vervolgens uit te voeren. Verdonk presenteert zich met trots als populist, zij heeft geen politiek programma en vraagt burgers om haar programma in te vullen. Het webforum waarop dat moest gebeuren werd na één dag gesloten, omdat de discussies verzandden in chaos. Wilders maakt zeker gebruik van emoties, maar hij heeft wél een politiek programma. In Wat Wilders wil hebben wij laten zien dat hij een keiharde marktdenker is, die vrijheid wil voor multimiljonairs en multinationale ondernemingen, maar niet voor migranten, en ook niet voor allochtone Nederlanders die het wat minder goed hebben getroffen.
De SP ‘populistisch’ noemen is echt flauwekul. Kiezers waarderen de SP juist omdat de partij heldere beginselen heeft en mensen niet naar de mond praat. Vertegenwoordigers van de SP doen veel onderzoek voordat zij een standpunt innemen. Voorstellen worden binnen de partij uitgebreid besproken: op dit moment wordt in de afdelingen met de leden een discussie gevoerd over de nieuwe plannen op het gebied van integratie en emancipatie
Er is maar één partij in Nederland die ik ‘populistisch’ zou willen noemen, en dat is de PvdA van Wouter Bos. Na diens aantreden in 2002 ging hij verder op de weg die Wim Kok na het afwerpen van de ideologische veren had ingeslagen. De interne democratie van de partij werd uitgehold, doordat leden steeds minder te vertellen kregen en de partijraad zelfs werd afgeschaft. Bos liet zich in zijn standpunten steeds minder leiden door beginselen en idealen, en steeds meer door klankbordgroepen en opinieonderzoeken. De PvdA is bij uitstek de partij die heeft bijgedragen aan de ‘mediademocratie’, door debatten met tegenstanders in de Tweede Kamer uit de weg te gaan en zich vooral toe te leggen op het insteken van berichten in de media. De PvdA heeft al jaren geleden haar politici ingeruild voor spindoctors – zie ook de keuze van de ministers Cramer en Vogelaar om een PvdA-spindoctor in te huren. De keuze voor meer populisme is een keuze voor meer van hetzelfde.
