Hulp bij demonstreren
Een Nederlandse vrouw stond met een bord ‘Kesbir vrij’ op het bordes voor het gerechtsgebouw in Den Haag. Zij demonstreerde voor de vrijlating van de Koerdische leidster Kesbir. Een eenmansprotest valt onder de vrijheid van meningsuiting, zo’n actie hoef je niet aan te melden als demonstratie. De actie van deze vrouw trok echter de aandacht van een groep Koerdische mannen, die zich bij haar aansloten. Dit succes vormde meteen het einde van de actie. De vrouw werd gearresteerd omdat zij nu wél demonstreerde en de demonstratie vier dagen van tevoren had moeten aanmelden.
Dit is een voorbeeld uit Demonstreren staat vrij van de Nationale Ombudsman. Deze kwam dit rapport vorige week toelichten in de Tweede Kamer. Wist u dat er geen vergunning nodig is voor een demonstratie? (een aanmelding is voldoende) Wist u dat de politie niet zomaar een identiteitsbewijs mag vragen? (dat mag alleen als de wet wordt overtreden) Wist u ook dat de politie een demonstratie niet kan beëindigen? (dat kan alleen de burgemeester)
Volgens de Nationale Ombudsman is er veel onduidelijkheid rondom het recht om te demonstreren. Niet alleen onder demonstranten, maar ook bij de politie. De ombudsman heeft daarom een ‘demonstratiekaart’ gemaakt, die volgens hem alle demonstranten in de achterzak en alle politieagenten onder de pet zouden moeten hebben (zie onderaan).
Demonstreren staat vrij gaat vooral over de situatie in Den Haag, waar veruit de meeste demonstraties plaatsvinden. Het is volgens de ombudsman niet goed dat demonstraties hier vier dagen van tevoren moeten worden aangemeld. Acties moeten ook ‘spontaan’ kunnen ontstaan en mensen moeten kunnen reageren op de actualiteit. Hij vraagt de politie bovendien terughoudend te zijn met het vragen van papieren en het stellen van eisen.
De ombudsman heeft ook kritiek op de ‘voorgesprekken’ die de politie met demonstranten voert. Dit gebeurt in Den Haag op het ‘Bureau Conflict- en Crisisbeheersing’. Demonstreren is geen probleem van openbare orde, maar een democratisch recht. Ik stel voor om demonstranten voortaan niet meer met een strenge blik te ontvangen op het politiebureau, maar met een vriendelijk kopje koffie op het stadhuis. Demonstratiekaart
Aanmeldprocedure
- Eenmansprotest aanmelden hoeft niet
- Demonstratie van tevoren aanmelden moet
- Afspraken maken over verloop van demonstratie mag, maar is niet verplicht
- Alleen burgemeester kan beperkingen of voorwaarden opleggen*
- Extra beperkingen gelden rond bijzondere locaties (ambassades, regeringsgebouwen enz.)
- Alleen burgemeester kan demonstratie verbieden*
Tijdens demonstratie
- Vergunning voor demonstreren bestaat niet
- Politie mag vragen naar kennisgevingsformulier
- Alleen burgemeester kan demonstratie laten beëindigen*
- Een demonstratie mag niet worden beëindigd uitsluitend vanwege niet-aanmelden*
- Politie mag vragen naar identiteitsbewijs, mits nodig voor opsporing of beveiliging
