De andere Kant

De SP heeft de meest geleerde fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Agnes Kant is als enige gepromoveerd wetenschapper. En bovendien naamgenoot van de grootste filosoof aller tijden: Immanuel Kant, de achttiende-eeuwse Duitse denker die de mens in het middelpunt stelde van de filosofie.

Je kunt de waarheid leren kennen door goed na te denken. Maar je gedachten moet je wel toetsen door onderzoek. Als verschillende mensen onderzoek doen, krijg je echter ook verschillende uitkomsten. Dus daarover moet je weer goed nadenken. En zo blijf je maar doorgaan. Ligt de waarheid nu in de logica van het denken? Of in het onderzoeken van de omgeving? Volgens Immanuel Kant doen we allebei: we leren de wereld kennen door onze zintuiglijke indrukken, en die worden vervolgens verwerkt door de logica van ons verstand. Dit is een voor de hand liggend, maar ook revolutionair idee.

Sinds Kant kijken filosofen niet alleen hóe we de waarheid kennen. Belangrijk is ook wíe de waarheid zoekt. De waarheid is afhankelijk van de eigenschappen van de mens. Later hebben denkers hier nog aan toegevoegd dat de ervaring van de waarheid ook afhankelijk is van de tijd waarin je leeft, van je plaats in de samenleving en van de taal die je gebruikt.

Dat de waarheid afhankelijk is van de mens is voor de SP geen probleem. In tegendeel zelfs. Politici moeten goed nadenken, en veel onderzoek doen. Maar het gaat vooral om de gevolgen voor mensen. Die bepalen of beslissingen goed zijn of niet. Agnes Kant noemt dat de menselijke maat. We moeten de mens in het middelpunt stellen van de politiek. Het wordt tijd voor een nieuwe kantiaanse revolutie!