Tussen de muren

Gisteren ben ik met collega's naar Entre les murs (Tussen de muren) gegaan. Het is een indrukwekkende film over een leraar die les geeft op een zwarte middelbare school in Parijs. De film drukt je met de neus op de feiten omdat je ziet hoe zwaar het beroep van leraar is. Hier kan geen onderwijsdebat tegenop.

Leraar François doet zijn best om de leerlingen iets bij te brengen, maar door zijn vriendelijke aanpak gaan de lessen overal over. De leerlingen krijgen dan ook alle kans om zijn aanpak ter discussie te stellen. Ondanks de goede bedoelingen leidt dit tot conflicten met de leerlingen, die de leraar met succes op de kast jagen.

Een enkele keer lukt het François om iets over te brengen, maar na afloop blijft een tragisch gevoel overheersen. De leraar is eigenlijk constant in gevecht met zijn leerlingen. Hij wil ze iets leren, maar zij dagen hem uit, tot het echt uit de hand loopt.

Dit is wat talloze leraren en leerlingen ook in Nederland dagelijks meemaken. In plaats van inspirerend onderwijs, verwordt de les tot een krachtmeting tussen leraar en klas. Er is ook weinig samenhang in de school, want de leraren werken allemaal geïsoleerd in hun lokalen, in een grijs schoolgebouw gelegen in een achterstandswijk. Omdat er nauwelijks een gemeenschappelijk doel is, worden de lessen een verplicht nummer en zitten de leerlingen hun tijd uit.

De politiek kan deze situatie niet zo maar veranderen. Maar de regering kan wel veel meer doen om het onderwijs te verbeteren. Met forse investeringen komen er mooie scholen met kleine klassen. Leraren kunnen hoger opgeleid worden en een goed salaris ontvangen. De school kan ook veel meer deel uitmaken van de buurt, zoals we voorstellen in ons plan “De buurt, de schaal van de toekomst”. Daardoor krijgen leerlingen meer betekenis en worden ze geen vijand maar bondgenoot van de school. Het is een kwestie van politieke wil om het onderwijs weer tot een plek te maken waar met voldoening gewerkt wordt.