Liever een goed programma dan een graaiende presentator
De Balkenende-norm moet gelden voor iedereen die bij de publieke omroep werkt. Dat is de strekking van mijn motie die vrijwel alle partijen in december vorig jaar steunden. Alleen de PvdA stemde tegen. Inmiddels is het juni en horen we dat de topsalarissen bij de publieke omroep zijn toegenomen. Bij de NOS en de VARA ging het in 2006 om tien personen die meer dan Balkenende verdienen, in 2007 zijn dat er al veertien. Daarnaast kreeg AVRO-presentator Karel van de Graaf een ontslagvergoeding van 5,5 ton en oud-TROS-voorzitter Karel van Doodewaerd een gouden handdruk van 6 ton.
Minister Plasterk wil presentatoren vrijstellen van de Balkenende-norm van 170.000 euro. Hij is bang dat zij anders naar de commerciële zenders vertrekken. De publieke omroep moet concurreren met de commerciële zenders, is zijn redenering. Dat is een zwaktebod. Het geld voor de publieke omroep is bedoeld voor programma's, niet voor torenhoge salarissen. Door te dreigen met vertrek, worden topsalarissen goedgepraat. Zo wordt de logica van de markt dwingend opgelegd aan de publieke sector. Dat is een dwaalspoor dat van kwaad tot erger leidt. De publieke omroep moet goede programma's maken van hoge kwaliteit. Er zijn genoeg mensen die dat willen doen voor minder geld.
Het is ook zeer de vraag of de presentatoren daadwerkelijk zouden vertrekken. De publieke omroep wordt gewaardeerd en staat voor een betrouwbare plaats op televisie. Presentatoren zijn vaak boegbeelden van de omroepen, daar hebben zij zelf ook belang bij. Jack Spijkerman geldt als pijnlijk voorbeeld van iemand die zijn succes bij de VARA inruilde voor een mislukking bij Talpa. Alleen al daarom zullen presentatoren drie keer nadenken voor zij vertrekken.
Plasterk hoeft dus niet zo bang te zijn. Intussen zijn de hoge salarissen wel een smet op de publieke omroep. Mensen ergeren zich rot aan het gesmijt met belastinggeld. Daarnaast is 170.000 euro een riant salaris. Wat mis je eigenlijk als je dat krijgt in plaats van drie ton? En als het salaris werkelijk zo belangrijk is, dan zou ik zeggen: ga maar weg en maak plek voor een ander. Er is genoeg talent beschikbaar.
Plasterk beweert ook dat hij de Balkenende-norm niet kan handhaven omdat presentatoren zich dan laten inhuren via aparte BV-tjes. Zij zijn dan niet in dienst van de omroep, dus gelden er andere regels. Maar dat is te voorkomen als Plasterk toeziet op goed bestuur. De stelregel moet zijn dat de omroepen met mensen in zee gaan die de Balkenende-norm respecteren. Dat is niet meer dan een kwestie van politieke wil. Dus Plasterk: buig niet voor de markt, maar kom op voor een sterke publieke omroep zonder graaiers aan de top.
