Gemiste kans
Komende vrijdag gaan de Leraren in Actie opnieuw de straat op. Om 16.00 uur laten zij op het Plein voor de Tweede Kamer duizend ballonnen los die de 'vervlogen hoop' symboliseren. Het is een verwijzing naar het Actieplan Leerkracht van minister Plasterk. De Leraren in Actie vinden dat het plan tekortschiet. Er komt te weinig geld dat te laat wordt ingezet. Het lerarentekort zal oplopen en de werkdruk wordt niet aangepakt. Ondanks hoge verwachtingen, heeft Plasterk geen trendbreuk met zijn voorgangers weten te forceren.
Plasterk beloofde vorig jaar een miljard vrij te maken voor de aanpak van het lerarentekort. In zijn plan komt dat geld pas in 2020 beschikbaar. Aangezien Nederland qua onderwijsuitgaven vijf miljard achterloopt op omringende landen, is een miljard nog bescheiden. In combinatie met het aanzwellende lerarentekort, de grote klassen en de hoge werkdruk, zijn forse investeringen meer dan terecht. Onderwijs zou nationale topprioriteit moeten zijn, maar dat ziet de regering helaas anders.
Het Actieplan van Plasterk zorgt natuurlijk wel voor enige verbetering. Meer leraren maken kans op een hoger salaris en er komt een scholingsfonds voor leraren die zich willen 'opscholen'. Welke leraren er precies op vooruit gaan, is nog volstrekt onduidelijk. Dat is een zaak van werkgevers en bonden, die momenteel overleggen over een nieuwe cao. Plasterk spreekt subtiel van 'streefcijfers' als het gaat om hogere salarissen. Hij kan niet anders, want ook hij weet niet of alle mooie plannen zullen slagen. Met een landelijke cao zou dat wel kunnen, maar nu hangt alles af van 'decentrale afspraken'.
En dat is waar veel leraren genoeg van hebben: dat het voortdurend onduidelijk is wat er precies gebeurt. De salarisonderhandelingen zijn verworden tot een duister spel over complexe prestatie-afspraken. Niemand weet precies hoeveel hij er op vooruit gaat. Werkgevers (lees: schoolbesturen) bepalen nu eenmaal liever zelf hoeveel de leraren gaan verdienen. Zolang de minister niet ingrijpt, verandert daar niets aan. Ironisch genoeg hebben de werkgevers voor zichzelf al wel een salarisverhoging bedacht, van maar liefst 37 procent.
De grote frustratie van het onderwijs is de schimmige verantwoordelijkheidsverdeling. Tussen minister en onderwijzer is door de jaren heen een tussenlaag van managers en bestuurders ontstaan. Die tussenlaag heeft feitelijk alle touwtjes in handen gekregen. De minister geeft hen het geld, de leraar moet maar afwachten wat hij ervan terugziet in het klaslokaal. De bestuurders zijn oppermachtig, want zij zijn volledig autonoom. Er is niemand die hen werkelijk ter verantwoording roept. Dat Plasterk die structuur niet aanpakt, is een gemiste kans.
Eens met dit betoog? Kom dan vrijdag ook naar het Plein in Den Haag.
