Weeklog: Met dank aan Timmermans komt er voorlopig geen verplicht lobbyregister
Eurocommissaris Timmermans is op campagne. Hij trekt van stad naar stad, maar heeft duidelijk steeds minder tijd voor zijn eigenlijke werk bij de Europese Commissie. Volgens de regels mogen Eurocommissarissen campagne voeren voor de Europese verkiezingen, maar dan moeten ze wel hun werk af hebben. En wat het lobbyregister is dat duidelijk niet het geval: in plaats van deel te nemen aan beslissende onderhandelingen met het Europees Parlement en de Raad in de week van 15 april, zegt Timmermans af. Zogenaamd, omdat hij niet tevreden is met de opstelling van EP en Raad, maar in ieder geval vinden de onderhandelaars namens het EP dit gewoon obstructie. En dan te bedenken dat Timmermans zich altijd laat voorstaan op zijn strijd voor meer transparantie. Dat beeld is nu voorgoed gewijzigd: op beslissende momenten laat hij het afweten.
Vanaf het begin was de tactiek van Timmermans duidelijk: hij vond dat Europarlementariërs en ambassadeurs van de lidstaten alleen nog contacten met geregistreerde lobbyisten zouden mogen onderhouden. Inhoudelijk vind ik dat prima, maar de sluwe Timmermans wist heel goed dat Europarlementariërs zich erop kunnen beroepen dat ze een ‘vrij’ mandaat hebben en dat de ambassadeurs en hun personeel verantwoording schuldig zijn aan de lidstaten die ze vertegenwoordigen en dat je ook aan hen niet zomaar allerlei regels kunt opleggen. Dat is een zaak voor de nationale regeringen en hun parlementen.
De Juridische Diensten van het EP en de Raad hebben naarstig gezocht naar een uitweg. En die was gevonden door de verplichtingen alleen op te leggen aan Europarlementariërs en ambassadeurs die een formele functie bekleden. Als je als Europarlementariër rapporteur op een onderwerp wilt worden, prima, maar dan moet je je houden aan de regels. Hetzelfde geldt voor die ambassadeur en haar/zijn staf die het roterende Voorzitterschap van de EU uitoefent. Dan is het niet meer een zuiver nationale kwestie, maar kun je ook Europese regels opleggen.
Timmermans blijft echter op zijn standpunt staan dat het alles is of niets. Deze tussenoplossing die het maximale geeft wat juridisch mogelijk is, veegt hij zonder inhoudelijk commentaar van tafel. Nu kan het zijn dat Timmermans in de Straatsburgweek op campagne is en geen tijd heeft voor de onderhandelingen. Dan is hij op zijn minst intransparant in zijn opstelling. Maar ik vrees dat de Europese Commissie eigenlijk helemaal geen zin heeft in zo’n verplicht transparantieregister. Misschien kwamen er teveel lobbyisten langs die tegen het verplichte register hadden gepleit? In ieder geval weet iedereen nu dat je niet op Timmermans hoeft te stemmen, als je transparantie belangrijk vindt. En dat is dan wel zo duidelijk, transparant zelfs.
