Weeklog: Vriendjespolitiek houdt niet op bij Hongaarse grens
De Europese Commissie, en in het bijzonder de verantwoordelijke Eurocommissaris Frans Timmermans, maakt zich terecht druk om het verval van de rechtsstaat in Hongarije en Polen. Het gaat dan om zaken als het gebrek aan onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en om corruptie en vriendjespolitiek, als ook om aantasting van journalistieke vrijheid. Allemaal belangrijke zaken, maar de Europese instellingen en de lidstaten hebben op deze terreinen wel heel wat boter op hun hoofd. Hieronder een aantal voorbeelden.
Eerst de onafhankelijke rechterlijke macht. In de onderhandelingen over de nieuwe generatie handels- en investeringsverdragen ziet de Europese Commissie er geen been in om te werken met arbitragesystemen, omdat multinationals die liever hebben dan de nationale rechtssystemen. Maar ja, bij de Commissie gaat hier handel in ieder geval boven eventuele bezorgdheid over onafhankelijke rechtspraak.
Dat er in Hongarije sprake is van fraude met de subsidies die het land krijgt vanuit de Europese fondsen, en dat de autoriteiten hier niets aan doen, is onlangs nog besproken in een besloten zitting van de Begrotingscontrolecommissie van het EP. De Hongaarse premier Orban zorgt goed voor z’n vriendjes. Maar wat te denken van de vriendjes van onze eigen minister-president? Het Nederlandse kabinet wil de dividendbelasting afschaffen nadat de in Nederland gevestigde multinationals daarom gevraagd hadden. Is Rutte hiermee anders dan Orban? Of neem de vriendjespolitiek van Commissievoorzitter Juncker zelf: ik noem nog even de benoeming van zijn politieke rechterhand Selmayr tot Secretaris-Generaal, maar denk ook aan de bijdrage die Juncker als Luxemburgs bewindspersoon leverde aan de mogelijkheden voor belastingontwijking door multinationals. Hoezo, geen vriendjespolitiek?
Over de journalistieke vrijheid kan ik kort zijn: sinds de Europese Dienst voor Extern Optreden een bureau heeft opgericht dat nepnieuws moet opsporen, moet je als eurokritische journalist op je hoede zijn. Het is nu nog een amateuristische club, maar stel je voor dat het werkelijk gezag zou krijgen? Ik dien komende week een voorstel in om alle activiteiten op dit gebied te staken, want ik neem journalistieke vrijheid wél serieus.
Net als veel anderen hoop ik dat de verkiezingen in Hongarije vandaag gewonnen worden door die partijen die daadwerkelijk staan voor de rechtsstaat. Maar mocht dit niet het geval zijn, dan hebben al die andere regeringsleiders en Eurocommissarissen in ieder geval niet het goede voorbeeld gegeven. Vriendjespolitiek houdt helaas niet op bij de Hongaarse grens.
