Weeklog: Einde aan de greep van grote bedrijven op de adviesgroepen van de Commissie
De Europese Commissie telt zo’n 900 expertgroepen. Daarmee krijgen de Commissieambtenaren informatie die ze gebruiken bij het schrijven van wetgeving of bij het toezicht op de uitvoering daarvan. Traditioneel worden deze groepen gedomineerd door lobbyisten van de grote bedrijven. Al jaren probeer ik via een informele dialoog met de Europese Commissie te zorgen voor meer transparantie en een evenwichtiger samenstelling van de expertgroepen. Dan kunnen bijvoorbeeld ook consumenten- en milieuorganisaties, vakbonden en het MKB gehoord worden. De Commissie gaat nu de hele boel eens goed op de schop nemen. Je moet daarbij nooit te vroeg juichen, maar volgens mij gaat er echt wat ten goede veranderen.
In het Europees Parlement ben ik benoemd tot rapporteur op dit onderwerp. Dat betekent dat je een rapport schrijft, waarop anderen dan weer wijzigingsvoorstellen kunnen indienen en uiteindelijk neemt het EP je rapport dan als resolutie aan. De Commissie voelde zich kennelijk zo onder druk gezet dat zij ondertussen de regels voor expertgroepen zelf al ging herschrijven. Daarbij speelde ongetwijfeld mee dat ook de Europese Ombudsman een reeks aanbevelingen had gedaan en lobbywaakhonden als ALTER-EU en Transparency International de Commissie al jaren op de huid zitten.
De Commissie en in het bijzonder de verantwoordelijke Eurocommissaris Frans Timmermans wil nu zoveel haast maken dat de regels al gewijzigd zullen zijn, voordat ik mijn rapport heb kunnen afronden, laat staan het EP het heeft kunnen aannemen. Om te voorkomen dat het rapport als mosterd na de maaltijd komt, heb ik afgesproken dat we de komende week al beginnen met het bespreken van mijn aanbevelingen die ik ondertussen in een werkdocument heb neergelegd. Gaat die dialoog goed, en houden de nieuwe regels rekening met mijn eisen, dan kunnen we spreken van een echte doorbraak.
Lukt het niet tot overeenstemming te komen, dan staan collega Europarlementariërs in de Begrotingscommissie klaar om de gelden voor expertgroepen geheel of gedeeltelijk te bevriezen. Liever geen expertgroepen dan slechte. Ik heb er echter best vertrouwen in: via een verbeterd openbaar register kunnen we straks allemaal goed in de gaten houden wie er in de expertgroepen zitten en wat ze daar allemaal bespreken. Dat betekent overigens niet dat we de aandacht voor de lobbyisten van grote bedrijven kunnen verslappen: je kunt immers ook overleggen in volstrekt informele contacten, zeg werkgroepjes. Daarom zal ik de samenwerking met genoemde NGO’s intensief voortzetten. Met elkaar kunnen we eraan bijdragen Brussel stapje voor stapje minder het speeltje voor multinationals te laten zijn. En op zijn minst kunnen we ervoor zorgen dat het reilen en zeilen van diezelfde lobbyisten voor iedereen zichtbaarder wordt. Uiteindelijk moeten alle burgers in Europa kunnen zien door wie politici in Brussel zich laten beïnvloeden. Daarvoor is nog veel meer nodig, zoals een effectief transparantieregister en een zogeheten voetafdruk bij wetgeving, waarin is aangegeven welke organisaties er invloed op gehad hebben. Maar ook daar werken we aan en ook daar boeken we voortgang. Kortom, naast alle crises waar de EU onder gebukt gaat, ook weer eens een beetje goed nieuws.
