Weeklog: Het succes van Modern Links in Zuid-Europa

Afgelopen zaterdag kwamen de Spanjaarden massaal de straat op om hun steun uit te spreken voor onze zusterpartij Podemos. Deze beweging komt voort uit de indignados die overal in Spanje protesteerden tegen de corruptie en het wanbeleid van de financiële instellingen. Na Syriza in Griekenland wordt Podemos waarschijnlijk de tweede grote winnaar van modern links in Zuid-Europa. Daar zijn we als SP’ers ontzettend blij mee. Hopelijk gaan we in Nederland iets soortgelijks zien. Maar we moeten wel het hoofd koel houden: naast heel veel overeenkomsten, zijn er ook verschillen in opvatting.

De kruik gaat zolang te water, totdat deze barst: je kunt volkeren via Trojka’s en begrotingsfetisjisme een tijdje onderdrukken, maar op een gegeven moment hebben mensen er genoeg van. Even dreigde, vooral in Griekenland, het gevaar dat mensen hun heil zouden zoeken in extreemrechtse partijen, maar gelukkig hebben ze dat niet gedaan. Modern Links versloeg er in de vorm van Syriza de gevestigde orde. De sociaaldemocratische Pasok-partij verdween er nagenoeg van het toneel en ook rechts liep flinke klappen op. Syriza heeft al privatiseringen teruggedraaid, het minimumloon verhoogd en de positie van de allerarmsten in Griekenland verbeterd. Het kan dus wel!

Dat ze het in Spanje ook kunnen, zit al in de naam van Podemos verankerd: die staat immers voor ‘we kunnen het’. En ook al doet Brussel het anders voorkomen, ook in Spanje is de situatie dramatisch. Net als in Griekenland teelt de corruptie er welig en is de werkloosheid en armoede ondraaglijk. Dat vraagt om radicale verandering en die biedt Podemos.

Het einde van de sociaal-democratie lijkt in zicht: het is volstrekt onduidelijk waar deze politieke stroming nog voor staat. Dat geldt voor de PvdA in Nederland, maar ook voor de groep in het Europees Parlement: de sociaal-democraten stemden onlangs nog voor een rapport waarbij de interne markt werd verheerlijkt zonder dat ook maar één voorstel over de noodzaak sociale rechten te respecteren, en publieke diensten te beschermen, het haalde.

Het is voor ons SP’ers dan ook een verademing te zien dat mensen de jarenlange schijnvertoningen van het politieke establishment doorprikken. Toch moeten we het hoofd koel houden: Podemos en Syriza komen op voor Spaanse en Griekse belangen. Zolang deze landen in de eurozone zitten, zullen ze niet snel weerstand kunnen bieden aan de concurrentie vanuit andere Europese lidstaten. Dus zullen ze geld nodig hebben van rijkere lidstaten: de overdracht van middelen van Noord naar Zuid zal hoger op de agenda komen te staan. Dat ligt echter bijzonder moeilijk: ook in een land als Nederland is op van alles en nog wat bezuinigd en zijn de werkloosheid en armoede gestegen. We moeten dan ook samen met onze zusterpartijen zoeken naar oplossingen, bijvoorbeeld binnen de bestaande Europese fondsen, waarbij ze lucht krijgen, zonder dat de mensen in ons eigen land, die het al moeilijk genoeg hebben, daaronder lijden.