Weeklog: MKB vereist actieve overheid
Afgelopen week liep ik twee dagen stage bij Excellent Products in Hoorn. Als ik één ding geleerd heb, is het wel dat handhaving van regels voor het MKB van levensbelang is. Anders worden goede MKB’ers weggedrukt door frauduleuze bedrijven. En laat de overheid nu juist op de inspecties bezuinigen. Niet alleen consumenten en werknemers, maar ook ondernemers moeten ervan op aan kunnen dat de overheid ingrijpt, daar waar bedrijven bewust de regels overtreden.
Excellent Products heeft het hoofdkantoor in Hoorn, maar heeft ook een fabriek in Vietnam waar de producten (bevestigingsmiddelen zoals spanbanden en bagagebinders) worden gemaakt. Monique Ansink zwaait er de scepter en heeft veel oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze weet dat haar producten enorm belangrijk zijn voor de verkeersveiligheid, want die is direct in het geding, als de spanbanden het onderweg begeven. Daarom doet ze haar uiterste best te voldoen aan alle veiligheidsvoorschriften. Helaas heeft ze nogal wat collega’s die het met de kwaliteit minder nauw nemen. Hun producten zijn navenant goedkoper, maar hier geldt zeker: goedkoop is duurkoop.
Voor de detailhandel is kwaliteit natuurlijk belangrijk, maar juist winkels die scherp op prijs concurreren en waar kwaliteit op de tweede plaats komt, zijn in opkomst. Zeker tijdens de economische crisis van de afgelopen jaren zijn consumenten nog meer op de prijs gaan letten dan vroeger en dan is het niet eenvoudig om als bedrijf vast te houden aan kwaliteit.
Nu zijn er voor productveiligheid Europese regels die omgezet worden in technische voorschriften, de ‘standaarden’. Het gebruik van die standaarden is niet verplicht: bedrijven mogen zelf bepalen hoe ze aantonen dat hun product voldoet aan de Europese regels, maar als je op je label kunt aangeven dat je product voldoet aan de standaard, en het daarop getest is, dan voorkom je een hoop gezeur en heeft de consument de zekerheid dat het product veilig is.
De overheid ontwikkelt zelf geen standaarden meer, maar laat dit over aan particuliere standaardisatiebureaus. In Europa zijn er drie grote spelers, die de meeste standaarden maken. Als je de technische specificaties wilt weten, moet je die bij zo’n bureau kopen. Vervolgens maak je je product volgens die specificaties, maar dan moet je het nog wel laten testen bij een testinstelling. Ook dat zijn private partijen: sommige zijn prima, andere willen nog wel eens sjoemelen en zonder voldoende tests toch een certificaat afgeven.
Als je in de winkel kijkt naar spanbanden, zie je dat ze allemaal een label hebben met de productinformatie. Het is voor de doorsnee consument echter onmogelijk om echt van namaak te onderscheiden, laat staan dat je weet of de testinstelling die erop vermeld staat, deugdelijk is of niet. Dus koop je al gauw een minder goed maar goedkoper product. Alleen als frauduleuze bedrijven tegen de lamp lopen, wordt een gelijk speelveld hersteld. Maar dan moet je bijvoorbeeld als Voedsel- en Waren Autoriteit wel voldoende inspecteurs hebben. Nu wordt gezegd: de standaarden zijn een particuliere aangelegenheid, daar hoeven we geen prioriteit aan te geven. Maar ondertussen staat onze veiligheid wel op het spel.
Eigenlijk was de noodzaak van handhaving voor het bewaren van een gelijk speelveld de rode draad door de hele stage heen: we spraken zelfs over herinvoering van een moderne versie van het middenstandsdiploma. Ik ben daar voor: laat eerlijke ondernemers als het team van Excellent Products een eerlijke kans krijgen en ga als overheid niet achterover leunen. Gebruik je inspectiediensten, maar bijvoorbeeld ook de douane, om echt een gelijk speelveld te creëren. Ondernemers als Monique verdienen dat. Wie reserveert nu twee volle dagen om een Europarlementariër alle ins en outs te leren van de praktische problemen waar een ondernemer tegen aanloopt? Ik ga zelf in het Europees Parlement in ieder geval snel aan de slag met de vier velletjes actiepunten die ik aan het bezoek overhield en zal Monique regelmatig een voortgangsverslag sturen. Geen woorden maar daden.
