Weeklog: Machtspelletjes Schulz in Europees Parlement gaan gewoon door

De Duitse sociaaldemocraat Schulz blijft misbruik maken van zijn positie als voorzitter van het Europees Parlement: telkens als het politiek establishment in gevaar komt, grijpt hij in. Afgelopen week keerde hij zich tegen het in stemming brengen van een voorstel om een onderzoekcommissie in te stellen over immorele belastingafspraken. En ook hield hij de voorbereiding tegen van een voorstel voor wijziging van het EU-Verdrag om een einde te maken aan het verhuiscircus. Christen- en sociaaldemocraten vinden het allemaal best: Schulz behartigt netjes hun belangen. Maar de stem van partijen die niet tot het establishment behoren, wordt steeds luider. Hoogmoed komt voor de val en de dag komt dichterbij dat er ook met iemand als Schulz zal worden afgerekend, net als met het politiek establishment als geheel.

Op het voorstel dat de Groenen hadden ingediend voor een parlementaire enquête naar aanleiding van de zogeheten LuxLeaks hadden we als SP kritiek, omdat we het mandaat niet goed geformuleerd vonden. Tegelijkertijd is het natuurlijk uiterst belangrijk dat er duidelijkheid komt over de schimmige belastingafspraken tussen o.a. de Luxemburgse regering en multinationals. Ook willen we weten wat de rol van Juncker als Luxemburgse minister is geweest: wist hij van de immorele afspraken af en zoja, waarom maakte hij ze dan? Daarover moet de onderste steen boven komen. Ik was dan ook van plan met voorstellen te komen om het mandaat aan te passen, zodra het voorstel in stemming zou komen. Zover kwam het echter niet: Schulz heeft het gewoon tegengehouden en er is niet over gestemd. En dat noemt zich nu een democraat. Achter de schermen is hier het laatste woord nog niet over gezegd, maar voorlopig hebben we geen enquêtecommissie, alleen een gewone parlementaire commissie die zich over dit onderwerp gaat buigen. Met dank aan Schulz die ongetwijfeld handelde op verzoek van de christendemocraten bang als ze waren dat Juncker, ook christendemocraat, in de problemen zou komen.

Eveneens afgelopen week werd bekend dat Schulz het idee de grond inboorde om snel te gaan werken aan een voorstel voor verdragswijziging tegen het verhuiscircus. Hij heeft het nu ondergebracht in het mandaat van nota bene de grootste eurofiel van het EP, de liberaal Verhofstadt, die een algemeen rapport over mogelijke verdragswijzigingen gaat schrijven. Dat is echter een rapport met aanbevelingen en heeft dus een minder vergaande impact dan een rapport waar een concreet voorstel voor verdragswijziging in is uitgewerkt. Bovendien zal het rapport Verhofstadt ongetwijfeld niet snel afgerond zijn en al die tijd ligt er niets concreets op tafel. Het netwerk van Europarlementariërs die een einde willen maken aan het verhuiscircus, waarvan ik een van de vicevoorzitters ben, komt binnenkort bij elkaar om te bespreken hoe we alsnog onze zin kunnen krijgen. Ook hier is het een strijd tegen het politiek establishment, ditmaal vooral bestaande uit Duitse en Franse christen- en sociaaldemocraten.

Het Europees Parlement presenteert zichzelf graag als het ultieme symbool van Europese democratie. Aan mensen als Schulz kun je echter zien dat het EP vooral de belangen van het establishment behartigt. Gelet op de politieke ontwikkelingen in Zuid-Europa kan het niet anders of deze houding van het EP gaat zich tegen het instituut keren: mensen willen vertegenwoordigd worden. Dat is al niet gemakkelijk met zo’n apart parlement zonder volk of regering, maar het wordt helemaal bont als de voorzitter ervan niet eens moeite doet om naar nieuwe stromingen te luisteren die veel dichter bij de mensen staan dan het establishment dat hij vertegenwoordigt. Daarom verwacht ik dat we in de komende jaren niet alleen in Zuid-Europa of in Nederland gaan afrekenen met het establishment, maar dat dit ook in het EP zal gebeuren. De kruik gaat immers net zo lang te water tot ie barst.