Weeklog: Grieken voeren ook onze strijd
Vandaag werd bekend dat Griekenland niet verwacht in juni de 1,6 miljard euro aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) te kunnen overmaken die het als gevolg van eerdere leningen aan deze organisatie verschuldigd is. Dat zou neerkomen op een faillissement. De Grieken spelen dan ook hoog spel, maar doen dat niet voor niets: zij verwerpen de neoliberale agenda van de Trojka (Europese Commissie, Europese Centrale Bank en IMF) en als media stellen dat de Grieken ‘treuzelen’, dan miskennen ze dat hier een fundamentele strijd gevoerd wordt. En in dit geval geldt zeker: hun strijd is ook onze strijd.
Deze week kreeg ik een brief van het partijbureau van Syriza, de partij met wie we in het Europees Parlement samenwerken en die in Griekenland nu aan de macht is. Hoewel de onderhandelingen tussen de Trojka en Griekenland niet openbaar zijn, beschreef Syriza in de brief wat voor hen de rode lijnen zijn: herstel van het recht om CAO’s af te sluiten, een reëel minimumloon, werknemersbescherming tegen massaontslag, geen verdere bezuinigingen op pensioenen en sociale zekerheid en geen overhaaste privatiseringen meer.
Al met al zijn de Griekse eisen nou niet bepaald revolutionair: het zijn zaken waar zelfs de sociaal-democratie ooit pal voor stond. Maar nu vindt de eurogroep, met sociaaldemocraat Dijsselbloem voorop, dit soort eisen hinderlijk. Het was de bedoeling dat de zwakke eurolanden proeftuinen zouden worden van een harde neoliberale samenleving waarin iedere vorm van solidariteit ontbreekt, en waar de overheid verworden is tot een soort bedrijfsmanagement. Syriza steekt daar nu, waar het kan, een stokje voor.
De komende weken gaan we zien, of een van beide partijen alsnog buigt: gaat Griekenland, nu het in ernstige geldnood zit, alsnog akkoord met eisen van de Trojka, of gaat Syriza uiteindelijk liever de eurozone uit? Gaat de Trojka zich, uit angst voor het uit elkaar vallen van de eurozone, alsnog soepeler opstellen? Of hebben de rijkere eurolanden allang stilletjes rekening gehouden met het vertrek van Griekenland uit de eurozone?
Persoonlijk verwacht ik dat er nog andere scenario’s bestaan, zoals een faillissement van Griekenland binnen de eurozone, waarbij voor binnenlandse betalingen een nieuwe drachme wordt ingevoerd, maar de euro blijft bestaan voor betalingen met het buitenland. Dat is ook heel ingewikkeld en kan op termijn alsnog leiden tot een vertrek van Griekenland uit de eurozone, maar het zou in ieder geval voorkomen dat de Grieken met een knal de euro opgeven, met maximale financiële instabiliteit binnen en buiten Griekenland tot gevolg. Over dit soort vragen zullen ongetwijfeld veel media zich de komende dagen en weken gaan buigen. Laten we als SP’ers daarbij vooral voor ogen houden dat de Grieken misschien veel fouten hebben gemaakt, maar dat Syriza op dit ogenblik wel knokt voor onze waarden: menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. En daarom verdienen ze in ieder geval in die strijd onze volledige en, waar het kan, zichtbare steun.
