Weeklog Dennis de Jong: Strijd tegen Brusselse lobbyisten laait op

Regelmatig vragen mensen me waarom we als SP toch zo focussen op de Brusselse lobbycultuur. Het is toch een democratisch recht om te lobbyen voor het belang dat je voorstaat? Natuurlijk, maar in Brussel hebben lobbyisten ervoor gezorgd dat de grote bedrijven er de dienst zijn gaan uitmaken. Denk maar aan het verdrag met de VS, TTIP, waar zoveel over te doen is: geen burger of maatschappelijke organisatie die erom gevraagd had, maar de lobby van grote bedrijven pushte dit idee al jaren geleden. Niet via het bevorderen van een groot maatschappelijk debat hierover, maar in het geheim: via de achterkamertjes. Door te strijden tegen de doorgeslagen lobbycultuur, proberen we de burger weer de baas te laten zijn, zoals het hoort in een democratie.

Deze weken is er een golf van activiteiten van de NGOs die zich richten op transparantie: Transparency International publiceerde een rapport over de invloed van lobbyisten in Europa en ALTER-EU is bezig met nieuwe activiteiten tegen de door grote bedrijven gedomineerde adviesgroepen van de Europese Commissie. Ook doet deze organisatie voorstellen voor aanpassing van de gedragscode integriteit voor Europarlementariërs en voor invoering van een verplicht lobbyregister. Op 29 april lanceren we in het Europees Parlement in Straatsburg ons transparantienetwerk met o.a. een bijdrage van het Nederlandse lid van de Europese Rekenkamer, Alex Brenninkmeijer, die zich als geen ander inzet voor transparantie in Brussel.

Hoe nodig dit alles is, blijkt bijvoorbeeld uit de onderhandelingen over het zogenaamde handelsverdrag met de VS (TTIP). Steeds meer blijkt dat de voordelen van TTIP niet zijn uit te leggen: tegenover studies dat het creëren van een grote interne markt met de VS (een beetje) economische groei en werkgelegenheid oplevert, staan studies die juist vrezen voor een hoop sociale ellende. Vandaar ook dat voorstanders nu steeds meer wijzen op ‘geopolitieke’ argumenten – samen met de VS lekker machtig wezen in de wereld. Dit is geen taal van gewone mensen, dit is de taal die opduikt in de boardrooms van de multinationals. Die zien de hele wereld als één markt. Het zijn hun lobbyisten die ervoor hebben gezorgd dat de onderhandelingen zijn begonnen. Het ergste is nog dat hun invloed op regeringsleiders zo groot is dat tijdens de laatste Europese top werd afgesproken dat de regeringen zelf zouden gaan lobbyen voor het verdrag: regeringsleiders als gratis lobbyisten voor de multinationals, het moet niet gekker worden.

We hebben belangrijke wapens tegen de doorgeslagen lobbycultuur: meer transparantie, strengere integriteitsregels en het afdwingen van evenredige vertegenwoordiging van alle belangen. Het zijn precies de eisen die Transparency International deze week stelde. En voor de SP-eurofractie een permanente prioriteit. We krijgen hiervoor steeds meer steun en ben er dan ook van overtuigd dat we deze strijd kunnen gaan winnen. Uiteindelijk verliest altijd de tegenstander die het licht niet kan verdragen.