Verzoening

Vlak voor het einde van mijn werkbezoek aan Indonesië kon ik spreken met drie slachtoffers van Nederlandse oorlogsmisdaden die plaatshadden op 9 december 1947 in Rawagede. Een officieel gesprek van de delegatie zat er niet in. Een meerderheid wilde dat om verschillende redenen niet. Op zondag was het formele gedeelte van de reis voorbij en kon ik samen met leden van de PvdA en de ChristenUnie toch nog een gesprek voeren. De slachtoffers kwamen daarvoor naar Jakarta.

Mijnheer Sa'ih is 86 jaar oud en de enige overlevende. Alle andere mannen en jongens in het dorp, in totaal ruim 430, werden doodgeschoten door Nederlandse dienstplichtige infanteristen. De twee oude dames die Sa'ih vergezellen, zijn weduwen van geëxecuteerden. Het gesprek ging vooral over verzoening. Deze slachtoffers van Nederlands geweld kunnen de grootsheid opbrengen om tot verzoening te komen met de Nederlandse militairen die dus feitelijk oorlogsmisdaden hebben begaan. Dat is uitzonderlijk.

Elk jaar wordt op 9 december de moordpartij ter plekke herdacht. In 2005 erkende toenmalig minister Bot dat Nederland “aan de verkeerde kant van de geschiedenis” had gestaan in de koloniale oorlog. Vorig jaar was er voor het eerst iemand van de ambassade bij de herdenking en dit jaar was er dus een ontmoeting met Kamerleden. De nu naar veteranen uitgestoken hand mag wat mij betreft niet worden geweigerd. Ik denk dat er ook wel veteranen zullen zijn die deze verzoening wensen. Laat de regering hun tocht naar de herdenking mogelijk maken en begeleiden! Deze inmiddels oude mannen dragen een loden last met zich mee die voortkwam uit foute beslissingen die in politiek Den Haag werden genomen en waar nooit volledige verantwoordelijkheid voor is genomen.