McMaffia
Op de terugreis vorige week vanuit de VS naar Nederland viel mij 'de eer' te beurt te worden onderworpen aan een grondig onderzoek door de Amerikaanse douane. Naast de bekende visitatie aan het lichaam werden mijn schoenen met een speciaal apparaat onderzocht en werd ook de inhoud van mijn rugzak grondig bekeken.
In mijn rugzak zat onder andere het boek McMaffia van Misha Glenny. De douanebeambte had daar speciale belangstelling voor. Waar dat boek over ging. Ik legde de man uit dat het gaat over de georganiseerde misdaad in de nieuwe staten van Oost-Europa na het uiteenvallen van de Sovjet Unie, over de georganiseerde misdaad in India, Israël, Dubai, Nigeria, kortom in de hele wereld. Of het dan een politiek boek was, vroeg daarop de douaneman. Mijn antwoord dat het een diepgaand onderzoek was door een befaamde Engelse journalist voldeed kennelijk, want vervolgens vroeg hij of IJsland wel zou blijven bestaan.
In het vliegtuig las ik het verhaal over Dubai. Het staatje waar alles mogelijk is. Waar rijkelui gaan wonen, waar geen belasting hoeft te worden betaald, waar het ene architectonische hoogstandje na het andere uit het zand verrijst. Maar waar ook de grote criminelen een riant onderkomen vinden en hun criminele praktijken rustig kunnen voortzetten. Meteen moest ik bij het lezen van dit verhaal denken aan de gelikte Nederlandse tv-uitzending van enkele weken geleden over Dubai. Het grote succes van de globalisering.
Ik heb me al vaak afgevraagd: wie bouwen eigenlijk al die schitterende gebouwen? Daarvoor moet je zijn in het naast Dubai gelegen nog kleinere staatje Adjman. In McMaffia legt Misha Glenny ongenadig bloot hoe in dat staatje de duizenden buitenlandse goedkope arbeidskrachten die het zware werk in Dubai doen onder erbarmelijke omstandigheden zijn ondergebracht. Zij moeten twee uur reizen om op het werk te komen, moeten dan twaalf uur werken onder de hete zon, en weer twee uur onderweg voor de terugreis. Voor 110 euro per maand, als ze al uitbetaald worden.
Zoals zo vaak: dankzij pure uitbuiting kunnen de rijken van de wereld in Dubai hun gang gaan. En dat is wel degelijk politiek, meneer de douaneman.