Kris-kras-kruis

Ooit maakte ik tweeduizend houten kruisjes. Ik schreef er ook een boekje bij; dat vond ik eigenlijk nog veel mooier werk. Ik bedacht dat door schrijven ook kruizen ontstaan. En door bewegen, door denken - door alles eigenlijk.

De psycholoog Jung noemde het kruis een archetype. Het zou als een soort oerbeeld in het menselijke brein aanwezig zijn. Archetypen zijn dus vormen, beelden die je direct herkent. En herkenning geeft een fijn gevoel. Zo verklaarde Jung het succes van het Christendom.

Ik vind het interessanter om te denken over waarom iets überhaupt als oerding in je hoofd aanwezig zou zijn. Kent u de theorie van de taalkundige Noam Chomsky over de generatieve grammatica? Ik ben er nooit van overtuigd geraakt. Maar ik geloof wel dat de structuur en de complexiteit van een samenleving zijn “vertaling” kent in alles wat we maken: zaken, woorden, gedachten en bewegingen. Hoe complexer de samenleving, des te geraffineerder we zullen moeten handelen om aan te spreken, om op te vallen. Want des te groter de behoefte aan vernuft. Vindingrijkheid. Genialiteit. Zo worden in de wetenschap, in producten - tastbaar en niet-tastbaar - in kunst en zelfs in mensen blauwdrukken gemaakt van onze maatschappij.

Soms vind ik het dan ook wel eens jammer dat ik zoveel werk te doen heb. Was dat niet zo, dan zou ik vaker ergens gaan zitten kijken. Naar mensen. Daar leer je zoveel van; daar houd ik zo van.

(De 2000 houten kruisjes waren een kunstwerk.)