De SP en CETA
De SP strijdt al jaren tegen CETA. Dit vrijhandelsakkoord zet multinationals boven mensen. De kans dat het verdrag sneuvelt in Nederland wordt gelukkig steeds groter. Maar wat is CETA precies en waarom is het zo gevaarlijk?
CETA staat voor het ‘Comprehensive Economic and Trade Agreement’, een vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en Canada. De onderhandelingen werden in 2016 afgerond en in februari 2017 werd het verdrag goedgekeurd door de Europees Parlement, maar het verdrag moet ook nog door alle nationale parlementen worden goedgekeurd.
Dit najaar gaat de Tweede Kamer het verdrag behandelen en erover stemmen. De PvdA was een voorstander van CETA, maar heeft zich onlangs toch bedacht. Daardoor is de meerderheid voor CETA in de Eerste Kamer al verdwenen. Als de ChristenUnie zich aan haar verkiezingsbelofte houdt, dan verdwijnt ook de meerderheid in de Tweede Kamer. De voorstanders van CETA, zoals de EU, de VVD, D66 en multinationals, zullen de schouders ophalen en zeggen dat het verdrag al sinds 2017 gedeeltelijk in werking is getreden. Zij zien dus niet het nut van tegenstemmen.
Het meest controversiële deel van CETA is echter nog niet in werking getreden en wacht op de definitieve goedkeuring. Dit is het hoofdstuk over investeringsbescherming. Dit hoofdstuk heeft als doel investeerders te ‘beschermen’ tegen democratische besluiten. Via een apart tribunaal, buiten nationale rechtssystemen om, kunnen investeerders een schadevergoeding eisen van de staat als die besluiten neemt die (toekomstige) winsten aantasten. Dit systeem wordt in CETA het Investment Court System (ICS) genoemd, ook wel bekend als ISDS.
Zo is er bijvoorbeeld een Canadees gaswinningsbedrijf actief in Nederland: Vermilion. Met CETA geven we hen de mogelijkheid Nederland voor miljoenen een claim aan de broek te hangen door het stoppen van de gaswinning en fracking in Friesland, Drenthe en Noord-Brabant. Een ander Canadees bedrijf, Capreit, is de vierde grootste belegger op de Nederlandse woningmarkt. Maatregelen om de huren betaalbaar te houden kunnen gevolgen hebben voor hun winsten. Et voilà, een claim in de maak. Dat moeten we dus niet willen.
Maar het probleem is niet enkel Canadees. Meer dan 80% van alle Amerikaanse bedrijven die actief zijn in Europa hebben een dochteronderneming in Canada. Zij kunnen dus ook gebruik maken van dit claimsysteem. De VS zijn berucht om hun claimcultuur. We geven met CETA bedrijven een chantagemiddel in handen tegen democratische besluiten over onze eigen toekomst en veiligheid. Dit is een directe bedreiging voor onze democratie.
Om druk uit te oefenen op de politiek is Milieudefensie samen met andere maatschappelijke organisaties een actie gestart: Wij Stoppen CETA. Door partijen die zich eerder tegen het akkoord hebben uitgesproken aan hun standpunt te herinneren willen ze een meerderheid tegen het akkoord voor elkaar krijgen. Uiteraard steunen wij die actie.