Het zwartboek in cijfers
We hebben huurders die het zwartboek hebben ingevuld uiteraard uitgebreid hun verhaal laten doen. We hebben ook nog een aantal aanvullende vragen gesteld die te maken hebben met het huren bij Vestia. Hier is een schrikbarend beeld uit naar voren gekomen dat hieronder per vraag telkens kort wordt toegelicht. De meeste huurders hebben te maken met meer dan één probleem bij Vestia. De cijfers zijn daarom in de meeste gevallen in percentages uitgedrukt. In totaal zijn er 1.652 verhalen binnen gekomen. Dit zijn allemaal individuele verhalen en getuigenissen van hoe Vestia omgaat met hun huurders. Alle dubbele verhalen zijn hier uitgehaald. Ook de verhalen waarbij meerdere personen uit hetzelfde gezin het zwartboek hebben ingevuld zijn niet extra meegenomen in de cijfers. In twee gevallen was de inbreng over Vestia positief, waarvan één huurder geen Vestia-woning had maar wel heel tevreden was over de opslagruimte die ze al langere tijd bij Vestia huurde. In het andere geval was de huurder van mening dat er nog veel slechtere verhuurders waren dan Vestia.
Op de vraag of er sprake is van achterstallig onderhoud konden huurders meer dan één antwoord kiezen. Bij zeventien procent van de ingevulde zwartboekformulieren is er sprake van schilderwerk wat niet of onvoldoende is uitgevoerd. Huurder Marga: ‘in de 16 jaar tijd dat ik van Vestia huur is er pas één keer geverfd’. Een andere huurder zegt hierover: ‘Het schilderwerk is al een aantal jaren uitgesteld. Dit heeft tot gevolg dat de huidige verflaag, onder invloed van het zonlicht, verweerd en verkalkt is en het onderliggende houtwerk op enkele plaatsen nu zichtbaar wordt’.
30 procent van de huurders geeft aan last te hebben van schimmel in of rondom hun woning. Vestia doet deze klachten vaak af als schuld van de huurder. Vestia legt het probleem vaak bij de individuele huurder en grijpt veel te weinig in. Een huurder die anoniem wil blijven schrijft: ‘Vestia zegt simpelweg dat ik mijn ramen maar wat vaker open moet zetten en mijn verwarming hoger. Alsof ik dom ben, zo mensonterend.’ Schimmel in de woning kan zeer heftige gevolgen hebben. Niet zelden komen we mensen tegen die letterlijk ziek worden van hun eigen huis. Kinderen die van jongs af aan een astma-inhalator – een ‘puffertje’ – moeten gebruiken. Huurder Danielle zegt: ‘Erg gezond is het niet voor mijn kinderen, slapend in schimmelkamers.’ Onderzoek toont aan dat langdurig leven in een schimmelwoning blijvende gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Ook werd de relatie tussen kinderen die leven in een schimmel-woning en astmaproblemen hebben al eerder gelegd.1 Vestia werd in 2018 al door de SP aan de schimmelschandpaal genageld, maar heeft hier schijnbaar nog te weinig van geleerd.
29 procent van de huurders geeft aan last te hebben van slecht of niet uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden. Huurder Jan: ‘Vestia is hier in Westland gestart met onderhoud waarvoor ze geen vergunningen hadden. Het onderhoud duurde te lang en is totaal mislukt. Mijn woongenot is eerder achteruit gegaan dan dat het een verbetering heeft opgeleverd.’ Huurder Sylwia uit Den Haag: ‘Er stroomt water uit het plafond in de keuken... regenwater.’ Huurder Zahira uit Zoetermeer: ‘Lekkage doordat het dak nooit onderhouden is, muizen in de spouwmuur, schimmel in de badkamer en langs alle kozijnen en ramen. Betaal 800 euro voor een klein rothuis met balkon. Om te janken.’ De frustratie van veel huurders zit diep. En daar is maar één schuldige voor aan te wijzen en dat is Vestia zelf.
De volgende vraag die wij huurders stelden ging over de verhouding tussen inkomen en de huur. Slechts zes procent van de huurders geeft aan dat de verhouding tussen huur en inkomen goed te vinden. Deze huurders hebben wel andere klachten, over het onderhoud of schimmel, maar de kosten voor de woning in verhouding tot hun inkomen is in elk geval goed. Dit is ook het geval bij 16 procent van de huurders die de huur ‘redelijk’ vindt.
Het grootste deel vindt echter dat de huur aan de hoge kant of veel te duur is. Een anonieme huurder zegt: ‘Ik vind het steeds moeilijker om mijn huur te betalen maar Vestia zal hier nooit in tegemoet komen!’ 78 procent geeft aan de huur te duur te vinden in verhouding tot het inkomen. In 36 procent van de gevallen geven huurders aan dat ze de huur veel te duur vinden en hierdoor vaak moeite hebben met rondkomen. Huurder Anita: ‘Het einde van de maand komt altijd twee weken te laat.’ Een huurder uit Rotterdam zegt: ‘Ik woon al 10 jaar in een vrije sector woning die ik van Vestia huur voor een kaal huurbedrag van €1.130… Ook gaan de huurprijzen constant omhoog terwijl Vestia had beloofd bij het tekenen van mijn contract dat het maximale huurbedrag zou stoppen bij €1.100. Ik zit nu al op bijna €1.200 en denk nu aan verhuizen!’ Voor veel huurders is de maat vol. Zij accepteren niet langer de huurverhogingen die door Vestia worden opgelegd. In veel gevallen moeten de huren verlaagd worden. In alle gevallen moeten ten minste de huren bevroren worden.
Volgens ons wordt in de meeste gevallen een besteding van maximaal 25 procent van het inkomen aan woonlasten (huur en energierekening) als redelijk gezien. We vroegen huurders die het zwartboek invulden om na te rekenen welk percentage zij aan woonlasten kwijt waren. Mariella: ‘De enige reden dat ik nog in een Vestia-huis woon is omdat Duindorp te mooi is om te verlaten. Aangezien ik al amper huur kan betalen (is 52 procent van mijn inkomen), zal een koopwoning aan de ‘betere kant’ nooit een optie zijn.’ Slechts drie procent geeft aan minder dan 25 procent van hun inkomen te besteden aan woonlasten. 30 procent geeft tussen de 25 en 35 procent hieraan uit en maar liefst 67 procent geeft meer dan 35 procent van hun inkomen uit aan de huur en de energierekening.
Ten slotte vroegen we huurders om Vestia ook een cijfer te geven van 1 tot 10 voor het functioneren van de organisatie, de staat van de woningen en de huurprijs gecombineerd. Volgens Vestia zelf waarderen huurders de organisatie gemiddeld met een 7,4. Dit staat in schril contrast met de 1.652 verhalen die wij hebben opgehaald. Huurders waarderen Vestia volgens ons zwartboek gemiddeld met een 4,1. Een zware onvoldoende. Gezakt.
