Fors aantal sociale advocaten overweegt te stoppen dankzij kabinetsplannen

Een meerderheid van de advocaten overweegt te stoppen of minder tijd in de rechtsbijstand te steken als de kabinetsplannen over het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand doorgaan. Dat blijkt uit onderzoek van de SP en de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland (VSAN). De toegang tot het recht wordt volgens de advocaten onvoldoende gewaarborgd en er heerst onvrede over het functioneren van de Raad voor de Rechtsbijstand.

Jan de Wit was vanochtend aanwezig bij een protest van advocaten op het Plein in Den Haag

In een jaar waarin al sociaal advocatenkantoren failliet zijn gegaan, kondigde het kabinet forse bezuinigingen aan op de rechtsbijstand. Reden voor de SP om een onderzoek te houden onder tientallen sociaal advocaten in Nederland. Zes op de tien ondervraagden overweegt de activiteiten op het gebied van de rechtsbijstand te beëindigen of te verminderen wanneer de tarieven worden bevroren. De inkomensgrenzen waarbij iemand in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand moeten worden verruimd, verklaart 79%. Liefst 93% vindt dat de inkomensgrenzen in ieder geval niet krapper gesteld kunnen worden. Bijna 96% van de advocaten denkt dat de voorgestelde bezuinigingen de toegang tot het recht in ieder geval zal verminderen. De meerderheid stelt dat de toegang tot het recht op het spel staat. Tweede Kamerlid Jan de Wit: “De toegang tot het recht voor minder draagkrachtigen staat zwaar onder druk. Dat kan niet, recht is geen luxeproduct.”

Meer dan de helft van de advocaten geeft aan dat er nauwelijks is rond te komen van het bieden van gefinancierde rechtsbijstand alleen. Soms wordt 7 uur vergoed, terwijl de advocaat er ongeveer 20 uur werk aan heeft gehad. Met name in het familierecht (bijvoorbeeld echtscheidingen) is dit een probleem. Van de ondervraagden vindt 84% het onredelijk dat het bestuderen van wet- en regelgeving nauwelijks wordt vergoed. De Wit: “De vergoedingen voor sociaal advocaten zijn nu al zoveel lager dan in de commerciële advocatuur. Je moet echt een idealist zijn om gefinancierde rechtsbijstand te bieden. Gelukkig zijn die mensen er nog, maar het aantasten van dit stelsel is onacceptabel.”

Jan de Wit was vanochtend aanwezig bij een protest van advocaten op het Plein in Den Haag

Over de Raad voor de Rechtsbijstand zijn veel advocaten ontevreden. Die vraagt vaak om aanvullende informatie over een verzoek tot rechtsbijstand, het komt regelmatig voor dat het verzoek tot rechtsbijstand naar de mening van de advocaat onterecht wordt afgewezen, en het duurt soms wel twee maanden voordat men uitsluitsel heeft op het verzoek tot gefinancierde rechtsbijstand voor zijn of haar cliënt. Verzoeken tot rechtsbijstand worden volgens 73% te traag beoordeeld. Een meerderheid van de respondenten vindt dat de Raad voor de Rechtsbijstand soms meer lijkt op een tegenpartij dan op een onafhankelijke organisatie die moet zorgen voor een toegankelijk stelsel.

De Wit: “De antwoorden en reacties van de advocaten geven aan dat men zich grote zorgen maakt, en dat het stelsel nu al minimaal is. En toch worden bezuinigingen aangekondigd. De toegang tot de rechter mag niet exclusief worden voor wie een advocaat van meer dan 200 euro per uur kan betalen. Rechtsbijstand is een groot goed, en moet gewaarborgd blijven.”