Debat uitzettingstop: als het een paar dagen kan, kan het ook een paar weken (updates)

Vanavond wordt gedebatteerd over een motie waarin de demissionaire regering wordt gevraagd om geen mensen uit te zetten die voor 1 april 2001 asiel hebben aangevraagd, tot nu toe in Nederland verbleven en geen strafbare feiten hebben gepleegd. Die komen namelijk in aanmerking voor een generaal pardon, waar in de Kamer een meerderheid voor heeft gepleit en waar een nieuw kabinet mee zal moeten komen. De motie, die mede is ondertekend door de SP, werd ruim anderhalve week geleden aangenomen, maar minister Verdonk vertikt het vooralsnog om die uit te voeren.

“Laat één ding duidelijk zijn,” zo begon De Wit vanavond even na 19.00 uur. “Deze minister weigert de motie uit te voeren op politieke gronden. Ze is het met de motie simpelweg niet eens. Onoverkomelijke praktische bezwaren zijn er immers niet. Dat heeft de minister zelf bewezen door de uitzettingen op te schorten in afwachting van dit debat. Sinds 30 november zijn er geen asielzoekers meer uitgezet die behoren tot de doelgroep. Het is dus geen enkel probleem om de uitzettingen van deze groep op te schorten.”

“Er is voor de minister geen vuiltje aan de lucht als zij zich maar bij de wens van de Kamer zou willen neerleggen. En dat is natuurlijk precies het probleem. In haar brief naar aanleiding van de motie noemt zij nog eens halsstarrig haar bezwaren op tegen een generaal pardon. Maar dat debat voeren wij niet met haar. De Kamer wil in meerderheid een pardonregeling en vraagt daarom nú om opschorting van de uitzettingen. Niet meer, maar zeker ook niet minder. Dat kan de minister heel vervelend vinden, maar dat is de politieke realiteit en naar mij de afgelopen weken is gebleken heeft de Kamer voor dit standpunt bijzonder veel steun in de samenleving.”

“Mijn fractie voelt er niets voor om de komende weken te moeten toekijken hoe mensen, op millimeters afstand van een pardonregeling, na jarenlang verblijf in ons land worden uitgezet, terwijl een Kamermeerderheid hen een verblijf in ons land gunt. Wij vinden dat onverteerbaar. Ik laat het graag aan de CDA om aan haar achterban uit te leggen hoe het kan dat die partij wel bereid is tijdens een formatie zaken te doen over een pardon, maar nu niet met de vuist op tafel wenst te slaan om de regering zover te krijgen de wil van de Kamer te respecteren.”

“Blijkbaar is het bijeenhouden van een demissionair kabinet het wel waard om dan maar wat gezinnen uit te zetten naar godvergeten oorden als Afghanistan. Aan dat soort hypocrisie doet de SP niet mee. Wij waren voor een generaal pardon, zijn voor een generaal pardon, hebben met een meerderheid in deze Kamer gestemd voor opschorting van de uitzettingen en wij verwachten dat die opschorting er komt.”

* * * Update 23:10 uur

Een Kamermeerderheid waar ook de SP deel van uitmaakt heeft om 23:00 uur een oordeel van het kabinet gevraagd over het besluit van minister Verdonk om de uitzettingen van uitgeprocedeerden uit de oude groep asielzoekers direct te hervatten.

De Kamermeerderheid drong eerder in het debat aan op een verlenging van de tijdelijke opschorting, desnoods tot het kabinet morgenochtend een reactie zou hebben gegeven, maar Verdonk zei dat ze de uitzetting direct na het debat zou hervatten, ook als een dinsdagavond ingediende motie van de PvdA over een verlenging werd aangenomen.

De VVD-minister gaf aan geen minuut langer te willen wachten met het uitzetten van asielzoekers die in aanmerking komen voor het aangekondigde generaal pardon. Daarop heeft de Kamer gezegd: dan wachten we niet tot morgenochtend, maar willen we meteen een oordeel van de regering.

Het kabinet heeft zich tot middernacht teruggetrokken voor overleg. Als Verdonk bij haar standpunt blijft, zal een motie van wantrouwen tegen haar worden ingediend. Een minister die liefst twee keer een uitspraak van een Kamermeerderheid naast zich neerlegt, dat is immers een ongekende vertoning.

VVD-voorman Rutte dreigde tegen de NOS-televisie met terugtrekking van alle VVD-ministers uit het kabinet, mocht Verdonk worden weggestuurd. Het debat staat inmiddels onder hoogspanning en wordt na middernacht vervolgd.

* * * Update 0:20 uur

De minister-president heeft aangegeven dat de demissionaire regering de motie niet kan uitvoeren. Er is vervolgens een motie van afkeuring ingediend tegen minister Verdonk omdat die nu meermaals heeft geweigerd een uitspraak van de Kamermeerderheid te respecteren. De motie is ondertekend door PvdA, SP, GroenLinks, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en D66, samen goed voor een meerderheid in de Kamer.

* * * Update 0:30 uur

Jan de Wit concludeerde: "We kennen de minister als een standvastige minister. Maar in de schoffering van de Kamer is zij nu te ver gegaan. Ze speelt het keihard en wat de SP-fractie betreft kan zij het nu ook keihard terug krijgen. Er wordt wel eens gevraagd: is het parlement een lam of een leeuw? Als de Kamer zichzelf respecteert, is het vandaag een leeuw. De Kamer dient deze minister dan ook weg te sturen."

* * * Update 0:45 uur

De motie van afkeuring is aangenomen. Het vervolg is momenteel ongewis...

De voortzetting van het debat is live te volgen via Nederland 2 en www.politiek24.nl.