Weeklog: Het eurotheater met Macron, Merkel en Rutte verdient een nieuwe Actie Tomaat
Soms is het in de Europese Unie echt spannend, soms wordt er een theaterstukje opgevoerd. Waar het gaat om de toekomst van de euro, is er vooral sprake van theater en zijn de rollen vooraf al verdeeld. Macron wil een gemeenschappelijke begroting voor goede en slechte tijden, beheerd door een Europese minister van Financiën. Merkel wil een eind met hem meegaan, maar dan moeten de lidstaten wel gedwongen worden zich aan het juk van begrotingsdiscipline te onderwerpen. En Rutte wil wel begrotingsdiscipline maar nog geen gemeenschappelijke begroting. Drie hoofdrolspelers die allang weten dat er een ‘happy end’ zal zijn: Rutte wordt door Merkel gebruikt als ‘bad guy’ om uiteindelijk haar eigen opvattingen aan Macron te kunnen opleggen. En zo worden deze zomer al belangrijke stappen gezet op weg naar een federale eurozone. Alleen echt linkse krachten doorzien het spel. Bijvoorbeeld de beweging van Mélenchon in Frankrijk die haar naam, France Insoumise, zelfs ontleent aan een nee tegen een Europees juk. Het is belangrijk dat de tomatengooiers naar voren komen, want dit toneelstuk verdient geen happy end, in ieder geval niet voor de hoofdrolspelers.
Rutte maakte zijn opvattingen, inclusief een nieuw ontloken liefde voor de Europese Unie, bekend tijdens zijn speech in het Europees Parlement in Straatsburg, nadat hij eerder al een ‘visie’ had uitgesproken in Berlijn. Macron begon met zijn toekomstvisie via een speech aan de Franse universiteit de Sorbonne. Merkel moest eerst de lange kabinetsformatie afwachten en bleef voorzichtig, totdat ze op 19 juni samen met Macron de Meseberg Verklaring ondertekende, waarin ze Macron’s ideeën koppelde aan Duitse voorwaarden. En via een tweet van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt weten we inmiddels dat er een Verklaring van Spanje en Frankrijk is die de nadruk vooral legt op geld voor zwakkere banken en lidstaten.
Het ‘happy end’ waar Merkel, Macron en Rutte aan werken, zal van Duitse snit zijn met een klein Zuid-Europees randje. Er zal een ‘backstop’ komen, zowel voor banken als voor lidstaten om ze financieel te helpen als ze in de problemen komen. Dit is geld dat komt uit de eurolanden, waarbij de rijkere lidstaten harder zullen worden aangeslagen dan de zwakkere. Als tegenprestatie zal de nationale beleidsruimte verder worden ingeperkt. Zo wordt Rutte bediend die ons geld niet zomaar zal weggeven, maar er neoliberaal beleid mee wil opleggen aan alle lidstaten van de EU. Doe je niet mee met privatiseringen van publieke diensten, met afbraak van sociale voorzieningen en met het verlagen van de lonen, dan hoef je ook niet op de backstop te rekenen. Zoiets. Het ‘happy end’ is hiermee mooi voor de rijken, maar voor de 90% is het een pure tragedie. Tijd dus voor een nieuwe Actie Tomaat, de actie waarbij in 1969 toneelschoolleerlingen uit onvrede tomaten gooiden naar de acteurs. Aan ons de taak de tomatengooiers te mobiliseren, maar als SP kunnen we dat als geen ander.
